Gürcistan ve Ermenistan köylerinde bugün hâlâ sıklıkla tüketilen bu kolay tarhun şurubunu ister maden suyu ile karıştırıp gazoz olarak, ister alkollü içeceklerle karıştırıp kokteyl olarak tüketebilirsiniz.
YAZIYI OKUMADAN TARİFE ZIPLAMAK İÇİN TIKLAYIN
“HÜNK, ar yu kıreyzi?! SSCB dağılalı neredeyse 20 sene oldu!” diye bağırdığınızı duyar gibiyim ama açıklayabilirim.
Eğer 1981 sonrasında Sovyetler Birliği’nin herhangi bir köşesinde yaşamış olsaydık, bu tarifi vermem gerekmeyecekti.
Çünkü SSCB’de Amerikan emperyalizminin sembolü olarak görülen Coca Cola‘ya karşı o yıllarda “ulusal” içecek olarak üretilen yemyeşil “TAPXYH” şişelerine aşina olacaktık — tabii eğer bir şişeciği bile bir servete mal olan “Beyaz Kola”yı bulup alabilen yöneticilerden değilsek!
Gürcü bir eczacının 1889’da tarhun şurubu ve sodayı karıştırarak keşfettiği ტარხუნა “tarkhuna” yerel mutfaklara hemen yayılmış fakat endüstriyel üretimi 1981’de başlamış.
Günümüzde Rusya, Litvanya ve Gürcistan’da farklı markalar tarafından hâlâ üretiliyor.
Bazı markaların reçeteleri vanilya, diğerleri ise limon notaları içeriyor. Ben aşağıdaki tarifte limonlu reçeteyi paylaştım.
Aslında bu bir “salatalıklı limonlu tarhun şurubu” reçetesi.
Gürcistan ve Ermenistan köylerinde yaz boyunca dolapta hazır bekletilen bu şurup, bazen maden suyu ile karıştırılıp gazoz olarak, bazen cin ile seyreltilip nefis bir alkollü içki olarak tüketiliyor.
Tarhunun kendine özgü olduğu kadar anasonu da çağrıştıran enteresan ve yoğun bir aroması var. Şeker (veya bal), salatalık ve limon ile o yoğun aroma hafifliyor. Ve ortaya alışkanlık yapan, çok acaip, ferahlatıcı, taptaze ve midevî bir lezzet çıkıyor. Bu arada, eğer absinthe tadını biliyorsanız, bu içecekte benzer bir tat alabilirsiniz zira bazı absinthe reçetelerinin içinde de tarhun bulunuyor.
Tarhun çok enteresan bir bitki. Ben eskiden sadece kurutulmuş tarhun kullanırdım. Piyasada taze tarhunun da satıldığını öğrenip sıklıkla kullanmaya başlayalı henüz birkaç sene oldu. Anasonu andıran çok kendine has bir tadı var ve ben onu, diğer taze otlarla karıştırarak kullanmayı çok seviyorum.
Şurada okuduğum kadarıyla tohumu olmayan nadir bitkilerden biriymiş tarhun.Turp içine yerleştirilen susam (zeyrek) tanelerinden öteleşmiş bir bitki olarak yaprak veriyormuş.
Kalp sorunları, yüksek kan şekeri, ağrı, enflamasyon, iştahsızlık ve uykusuzluk gibi sağlık sorunlarına iyi geldiği bilinen tarhunun faydalarını detaylıca araştırmak isterseniz, İngilizcesi “tarragon (estragon)”.
Tarhunun hamilelikte tüketimi konusunda doktorunuza danışmanız gerektiğini not düşerim!
MALZEMELER
250 ml içme suyu
75 gram bal VEYA 100 gram toz şeker
2 limonun kabuğu ve suyu
1 demet (25 gram) taze tarhun - kuru tarhun olmaz!
1 büyük veya 2 küçük sulu salatalık - soyun ve kalın dilimleyin
Servis ederken: soğuk maden suyu ve buz
*Ölçüler konusunda detaylı bilgi için buraya tıklayın.
TARİF
Bir tencerede, kısık ateşte suyu ve şekeri (veya balı) sürekli karıştırarak ısıtın.
Şeker (veya bal) tamamen eriyince soğumaya bırakın.
Soğuyunca limon suyunu ve kabuğunu ekleyip karıştırın.
Tarhun ve salatalığı rondoda çekip 10 dakika kenarda bekletin. Püf noktası: Bekletmemizin amacı, tarhun aromasının salatalık suyuna iyice nüfuz etmesini sağlamak.
Salatalıklı tarhunu süzgeçten geçirerek suyunu çıkarın. Atıksız mutfak önerisi: Salatalıklı tarhun posasını çöpe atmak yerine cilk bakımında kullanabilirsiniz.
Şekerli (ballı) su ile salatalıklı tarhun suyunu karıştırın.
Karışımı 1 saat buzdolabında bekletin.
Karışımı süzgeçten geçirerek içindeki limon kabuklarını elimine edin.
Tarhun şurubunuz hazır! Şurubu sağlam kapaklı bir şişeye aktarın ve buzdolabında muhafaza edin. Bu şekilde 1 ay saklayabilirsiniz.
Gazoz hazırlamak için 1:1 ölçüde (yani 1 bardak şuruba 1 bardak maden suyu) tarhun şurubuyla maden suyunu karıştırıp, içinde buz ile servis edin.